شناخت میراث فرهنگی روی مدارصفر

با توجه به‌ حفاریهای دوره های مختلف تاریخی، شهرستان آمل از لحاظ غنای تاریخی و باستان شناسی دارای محوطه های باستانی تپه قلعه کش که به عصر آهن یعنی بالغ بر ۳۵۰۰ سال پیش برمی گردد و قسمت دیگر این شهرستان کهن نیز از لحاظ ابنیه تاریخی همچون خانه شفاهی و خانه منوچهری و عابدی مربوط به دوره قاجار می شود.

آنچه که در مبحث حفظ ماهیت میراث فرهنگ این خطه از کشور حائز اهمیت هست چگونگی مرمت بناهای تاریخی شهرستان آمل منطبق بر استانداردهای حفظ آثار باستانی جهانی است که شناسنامه خاص خود را از لحاظ مردم شناسی، سبک زندگی، آداب و رسوم وماهیت فرهنگ زیست محیطی منحصربه فرد خود را دارد.

هومن اسفندیاری کارشناس باستان شناسی موزه تاریخ آمل در پاسخ به این سوال سیده آمل که چه میزان از مرمت های ابنیه تاریخی ما با استانداردهای جهانی منطبق هست؟ گفت: متاسفانه مرمت های آثار باستانی درایران بنا به دلایلی نمی تواند هم پای استانداردهای جهانی باشد و مرمت ها تاحد بضاعتی هست که باستان شناسان ما در اختیار دارند.

علت های تخریب بناهای تاریخی کشور و مازندران

وی درخصوص مرمت گچ کاری های غیراصولی بناهای تاریخی با نمای آجر در محله چاکسرآمل ‌پاسخ داد: چیزی که در این مواردمارااذیت می کندمرمت های بدون هماهنگی باکارشناسان امر از سوی ارگانهای متفرقه هست که هیچ شناختی نسبت به آب وهوای اقلیم با وجود رطوبت مضاعف مازندران با اندود کردن نمای آجری بناهای تاریخی با مسالح گچ نداشته و سبب تخریب این ابنیه خواهند شد.

این کارشناس باستان شناس با اظهار گلایه از اداره اوقاف و دخل و تصرف در مرمت های ابنیه تاریخی ادامه داد: ساختمان قدیمی بقعه ناصرالدین و بقعه شمس آل رسول توسط این ارگان به صورت غیرکارشناسی با مسالح گچ مرمت شد که این چنددستگی در مرمت بناهای میراث فرهنگی به حفظ آثار آسیب خواهد زد که به مرور زمان ساختمان اصلی ازبین خواهد رفت.

علل عدم پیشرفت باستان شناسان ایرانی

اسفندیاری با اشاره به تاثیر عمیق تحریم ها در روابط و تبادلات باستان شناسی کشورهای صاحب نظر تصریح کرد: تا چندسال پیش کشورهایی مانندایتالیا،اسپانیا وامثالهم که دارای هیاتهای باستان شناسی قوی با تجربه عملیات میدانی حفاری خوبی بودند به ایران می آمدند و با تبادل دانش و مشارکتی که با هیات باستان شناسی کشور ما داشتنداتفاقات بزرگی در این زمینه انجام می شد که ماحصل آن حفظ غنای آثار  باستانی کشور با علم به روز بود.

شناخت میراث فرهنگی روی مدارصفر

وی همچنین افزود: تحریم ها باعث شد عدم تبادل اساتید و دانشجویان باستان شناسی دانشگاه‌ها با اساتید و دانشجویان ما موجب عقب ماندگی باستان شناسی کشور در عرصه تکنولوژی و دانش بروز باستان شناسی و مرمت ابنیه تاریخی شد.

این باستان شناس آملی تاکید کرد: تا زمانیکه ما از تکنولوژی و علم روز باستان شناسی بهره مند نشده ایم بهتر است برخی از بناهای تاریخی مانند حمام اشرف چهار راه قیصر واقع در پایین بازار آمل همچنان در دل خاک بصورت مدفون باقی بماند تا از مرمت های غیرکارشناسی و فرسودگی مجاورت آب و هوا درامان باقی بماند تا انشاالله روزی که به دانش و تجهیزات روز و استانداردهای قابل قبول دست یافتیم از آن رونمایی کنیم.

شهر کهن مدفون شده آمل قدیم

هومن اسفندیاری درمورد شهرقدیمی مدفون شده آمل در مناطق پایین بازار و چاکسر بیان داشت: درپی حفاری‌های مناطق مختلف آمل قدیم یافته هایی جالب از دوره ایلخانی داشته ایم که هم اکنون در گنجینه آثار باستانی ایران موجود هست ولی ورودی آمل قدیم را هنوز پیدا نکرده ایم.

به گفته این باستان شناس، مردم با تشکیل جلسات باستان شناسی و حضور در موزه های آمل و هماهنگی با اداره میراث فرهنگی و حفظ آثار باستانی و گردشگری می توانند از بناها و آثار کهن شهر خود دیدن نموده و در راستای تاریخ آنها با اطلاعات همراه آگاه شوند.