دولتی های ۳۶ سال پیش

به گزارش سیده آمل ، نقل از آرین افخمی  خبرنگار ایسنا ، ساعت سه ظهر هشتم شهریور ۱۳۶۰ بود که اتفاقی جامعه ایرانی را عزادار کرد. جلسه شورای امنیت کشور در دفتر نخست‌وزیری در حال برگزاری بود که با انفجار بمبی که در یک کیف دستی جاسازی شده بود محمدعلی رجایی رئیس‌جمهور، محمدجواد باهنر نخست‌وزیر و تعدادی از مقامات نظامی و امنیتی به شهادت رسیدند. بر اثر شدت انفجار قسمت‌هایی از طبقات اول و دوم ساختمان نخست‌وزیری در مجاورت خیابان پاستور دچار حریق شد و آتش و دود فضای محل انفجار را فرا گرفت.

در این حادثه تعدادی از مسئولین از جمله سرهنگ وحید دستگردی سرپرست شهربانی جمهوری اسلامی ایران، سرهنگ سیدموسی نامجو وزیر دفاع و نماینده امام (ره) در شورای عالی دفاع، تیمسار شرف‌خواه جانشین فرمانده نیروی زمینی، سرهنگ وصالی، سرهنگ اخیانی رئیس ستاد ژاندارمری جمهوری اسلامی ایران، سرهنگ کتیبه‌ای نماینده ستاد مشترک ارتش و عده‌ای از کارکنان نخست‌وزیری و چند عابر که در لحظه انفجار بمب از مقابل ساختمان عبور می‌کردند مجروح شدند که مجروحان بلافاصله با کمک مردم و امدادگران به بیمارستان‌های مختلف تهران انتقال داده شدند و تحت عمل جراحی قرار گرفتند. بعد از انفجار بمب دو فروند هلی‌کوپتر بر فراز نخست‌وزیری برای اطفای حریق و حمل اجساد و مجروحان به پرواز درآمدند و پس از خروج تدریجی مجروحین از ساختمان، امدادگران آتش‌نشانی با کمک نیروهای ارتش جمهوری اسلامی به پاکسازی منطقه مشغول شدند.

صبح روز بعد از انفجار دفتر نخست وزیری، امام خمینی (ره) در دیدار با جمعی از اقشار مردم که در حسینیه جماران انجام شد به تجلیل از شخصیت شهیدان رجایی و باهنر پرداختند و گفتند: منطق ملت ما، منطق مؤمنین، منطق قرآن است. با این منطق، هیچ قدرتی نمی‌تواند مقابله کند. جمعیتی که – ملتی که- خود را از خدا می‌دانند و همه چیز خود را از خدا می‌دانند و رفتن از اینجا را به سوی محبوب خود، مطلوب خود می‌دانند، با این ملت نمی‌توانند مقابله کنند. آن که شهادت را در آغوش، همچون عزیزی می‌پذیرد، آن کوردلان نمی‌توانند مقابله کنند. اینها یک اشتباه دارند و آن اینکه شناخت از اسلام و شناخت از ایمان و شناخت از ملت اسلامی ما ندارند. آنها گمان می‌کنند که با ترور شخصیت‌ها، ترور اشخاص، می‌توانند با این ملت مقابله کنند؛ و ندیدند و کور بودند که ببینند که در هر موقعی که ما شهید دادیم ملت ما منسجم‌تر شد.

حضرت امام در ادامه فرمودند: گرچه خود واقعه و خود این افرادی که شهید شده‌اند در نظر همه ما عزیز و ارجمندند؛ و آقای رجایی و آقای باهنر هر دو شهیدی که با هم در جبهه‌های نبرد با قدرت‌های فاسد هم‌جنگ و هم‌رزم بودند. مرحوم شهید رجایی به من گفتند که من بیست سال است که با آقای باهنر همراه بوده‌ام و خداوند خواست که با هم از دنیا هجرت کنند و به سوی او هجرت کنند. کسی که هجرت را به سوی خدا می‌داند و شهادت را فوز عظیم می‌داند، و شهدایی که در صدر اسلام و از صدر، اسلام تا کنون داده است عالی‌تر و بالاتر از تمام افرادی هستند که در این قرن موجودند.

امام خمینی همچنین خطاب به منافقین اظهار کردند: آن کوردلانی که گمان کرده‌اند که جمهوری اسلامی با نبود چند نفر از بین خواهد رفت و سقوط خواهد کرد، آنها افکارشان، افکار اسلامی نیست و از اسلام خبری ندارند و از ایمان اطلاعی ندارند و افکارشان، افکار مادی است و برای دنیا کار می کنند و به هوای دنیا هستند.

آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی درباره این روز در خاطرات خود نوشته است: جلسه علنی داشتیم و لایحه بازسازی مطرح بود. ساعت سه بعدازظهر، هنگامی که عازم رفتن به جلسه علنی بودم، صدای انفجاری شنیدم. معلوم شد در نخست‌وزیری بوده. دود و آتش‌ بلند شد. از پنجره دفترم نگاه کردم. گفتند اتاق جلسات دولت است. فوراً خبر رسید که جلسه شورای امنیت بوده و آقایان رجایی و باهنر هم حضور داشته‌اند. یک ربع بعد، بهزاد نبوی آمد که خودش در نخست‌وزیری بوده، سخت ناراحت و شوکه بود. گفت آقایان باهنر و رجایی شهید شده‌اند و عده‌ای نجات یافته‌اند. معتقد بود، به خاطر نبودن وسایل آماده آتش‌نشانی و نرسیدن فوری، در دو سه دقیقه اول، اینها شهید شده‌اند و اگر سرعت عمل بیشتر می‌شد، نجات می‌یافتند.

وی همچنین از برخی امیدواری‌ها درباره احتمال زنده بودن رجایی و باهنر خبر داده و آورده است: خبرهای متناقض می‌رسید. عده‌ای مدعی بودند که بعد از انفجار، رجایی و باهنر را در حال انتقال به بیمارستان زنده دیده‌اند و عده‌ای می‌گفتند اشتباه می‌کنند، آنها در آتش سوخته‌اند. رئیس شهربانی سرهنگ وحید، معاون ژاندارمری سرهنگ ضیائی و معاون نیروی زمینی تیمسار شرفخواه و سرهنگ کتیبه مجروح و بستری بودند. کلاهدوز مسئول‌سپاه پاسداران و تهرانی سالم درآمده بودند. تهرانی کمی سوخته بود.

هاشمی‌همچنین در خاطرات روز ۹ شهریور خود نوشته است: جنازه‌ها را به سالن مجلس آوردند. مشاهده کردم، سخت سوخته بودند. آقایان باهنر و رجایی را فقط از دندان‌های طلای جلوی دهان و آسیاب‌شان می‌شد تشخیص داد. علامت دیگری نمانده بود. مقداری گوشت هم، در کیسه نایلونی [جمع] کرده بودند به عنوان فرد دیگری به نام مسعود کشمیری منشی جلسه. ابتدا نمایندگان خیال کردند، این نایلون متعلق به جنازه آقای رجایی است. خیلی متأثر شدند و فریاد می‌کشیدند.

او در ادامه آورده است: از طریق احمد آقا، جریانات را به امام گزارش می‌دادیم. نیمه‌شب دیشب، مطمئن شدیم که رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر شهید شده‌اند. ساعت شش صبح، اعلامیه‌ای به نام شورای موقت ریاست‌جمهوری نوشتم و مراتب را اعلام داشتیم.

هاشمی در خاطره روز ۱۱ شهریور خود درباره پیگیری ماجرا نوشته است: به منزل آقای موسوی‌اردبیلی در کاخ نخست‌وزیری رفتم. آقایان مهدوی‌کنی، ربانی‌املشی و بهزاد نبوی هم آمدند. بهزاد، گزارش کشف توطئه انفجار نخست‌وزیری را داد. قرار شد آقای ربانی‌املشی دادستان کل کشور، پرونده جریان تحقیق را زیر نظر بگیرد.

در یکی دو روز اول بعد از انفجار، مسعود کشمیری که جانشین دبیر شورای امنیت و از کسانی بود که با ظاهرسازی خود را در میان حلقه یاران رجایی و از انقلابیون متدین جا زده بود، به عنوان یکی از شهدای حادثه معرفی شد اما چند روز بعد با تحقیقات صورت گرفته، ربانی‌املشی دادستان کل کشور در یک پیام تلویزیونی اعلام کرد که عامل انفجار نخست‌وزیری شخصی به نام مسعود کشمیری، دبیر شورای امنیت، بوده است.

علی‌اکبر ناطق‌نوری در خاطرات خود درباره کشمیری نوشته است: آقای کشمیری دبیر این جلسه بود که او هم از عوامل نفوذی بود. متأسفانه حتی شهید رجایی هم به ایشان اعتماد پیدا کرده بود. برای انفجار نخست‌وزیری پرونده‌ای در اوین تشکیل شد و سوالاتی نظیر اینکه چه کسی کشمیری را آورد؟ معرف او کی بود؟ مطرح شد. حتی در آن زمان شایعه شد که وی هم شهید شده، در حالی که فرار کرده بود.

وی همچنین آورده است: موقعی که جنازه مرحوم شهید رجایی و باهنر را جلوی مجلس برای تشییع آورده بودند، حتی برای کشمیری هم جنازه درست کرده بودند و می‌گفتند که بدن ایشان در اثر سوختگی خاکستر شده است. آقای دکتر زرگر همان موقع اعلام کرد که این کار از نظر پزشکی غیرقابل قبول است، ممکن است استخوان‌ها پودر شود اما جمجمه نمی‌سوزد.

به هر حال مدتی بعد سر و کله کشمیری در اروپا و کنار منافقین پیدا شد تا مشخص شود این انفجار توسط او و با همکاری سازمانی منافقین انجام شده است.

بعد ازاین حادثه، طبق اصل ۱۳۰ قانون اساسی، شورای موقت ریاست‌جمهوری تشکیل شد تا امور کشور توسط این شورا مرکب از حجت‌الاسلام‌والمسلمین اکبر هاشمی‌رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی و آیت‌الله عبدالکریم موسوی‌اردبیلی رئیس دیوان عالی کشور تا انتخاب رئیس‌جمهور جدید، اداره شود.

شورای موقت ریاست‌جمهوری پس از استقرار در اولین گام در رابطه با واقعه بمب‌گذاری در دفتر نخست‌وزیری اطلاعیه‌ای صادر و با اعلام تعطیلی نهم شهریور، در سراسر کشور پنج روز عزای عمومی اعلام کرد. در روز ۱۱ شهریورماه شورای موقت ریاست‌جمهوری در نامه‌ای به مجلس شورای اسلامی، حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدرضا مهدوی‌کنی را به عنوان نخست‌وزیر پیشنهاد کرد. در جلسه‌ همان روز مجلس مهدوی‌کنی از ۱۹۶ رای ماخوذه با ۱۷۸ ری موافق، ۱۰ رای مخالف و ۸ رای ممتنع به عنوان نخست‌وزیر موقت رای اعتماد گرفت.

دولت رجایی و باهنر پس از دولت‌های موقت و بنی‌صدر به عنوان اولین دولت مکتبی در جمهوری اسلامی با پیروزی رجایی در انتخابات دوم مرداد ۶۰ با بیش از ۱۳ میلیون رای تشکیل شده بود. در ۱۱ مرداد امام (ره) در حسینیه جماران حکم ریاست‌جمهوری رجایی را تنفیذ کردند و در ۱۲ مرداد مراسم تحلیف رجایی در مجلس شورای اسلامی انجام شد اما کمتر از دو ماه بعد با انفجار دفتر نخست‌وزیری کار این دولت پایان یافت تا از سال بعد از این حادثه، هر ساله از دوم تا هشتم شهریور در گرامیداشت شهادت رجایی و باهنر با عنوان هفته دولت شناخته شود.

آیت‌الله خامنه‌ای که بعد از رجایی در انتخابات ریاست‌جمهوری به عنوان سومین رئیس جمهوری اسلامی ایران انتخاب شدند یک سال بعد از این حادثه در ارزیابی آن فرمودند: ما امروز از این حادثه درس می‌گیریم که ضدانقلاب برای پیشبرد اهداف خودش، حاضر است چهره‌هایی به قداست رجایی و باهنر را به آن شکل فجیع نابود کند. ما می‌فهمیم که ضدانقلاب با چهره‌های منافقانه‌ای حاضر است در همه جا و حتی اتاق کار شهید رجایی نفوذ کند و به این وسیله، جنایتی را انجام دهد؛ در صورتی که شهید، با همه زیرکی و هوشیاری او را نشناسد و چهره منافقانه او را نتواند تشخیص دهد. ما این حادثه را در تاریخ گذاشتیم، اما یک بایگانی بسته و متروک نیست، بلکه هر لحظه در مقابل چشم ماست و باید از آن عبرت بگیریم و همچنان که بارها گفتیم، خودمان را برای سرنوشت افتخارآمیز و غرورآمیز این دو شهید عزیز آماده کنیم.

هفته دولت علاوه بر گرامیداشت شهدای دولت بهانه‌ای است تا پروژه‌های مختلف در کشور افتتاح شود و یا کلنگ پروژه‌هایجدید بر زمین زده شود. هر ساله دولتمردان، وزرا و مدیران دولتی با حضور در استان‌های روبان پروژه‌های به اتمام رسیده را قیچی می‌کنند و کلنگ پروژه‌هایجدید را بر زمین می‌زنند. در این هفته وزرا با حضور در برنامه‌های تلویزیونی مختلف گزارشی از عملکرد گذشته و برنامه‌های آینده خود به مردم ارائه می‌دهند.

دیدار اعضای هیات دولت با رهبر معظم انقلاب هم یکی دیگر از برنامه‌های سالانه هفته دولت است که دولتمردان به ارائه گزارش از عملکرد خود در حضور مقام معظم رهبری می‌پردازند.

سال گذشته این دیدار در سوم شهریور انجام شد و مقام معظم رهبری در دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیات دولت ضمن قدردانی از زحمات و تلاش‌های دولت یازدهم، هفته‌ دولت را فرصتی مغتنم برای ارائه‌ گزارش به مردم از کارهای انجام‌گرفته خواندند و نکات مهمی را در قالب هفت سرفصل در زمینه‌های «اقتصاد مقاومتی»، «سیاست خارجی»، «علم و فناوری»، «امنیت»، «فرهنگ»، «برنامه‌ ششم» و «فضای مجازی» به‌عنوان اولویت‌های اصلی کشور و نقشه‌ راه دولت یازدهم در یک‌سال پیش‌رو بیان کردند.

رهبر انقلاب اسلامی با تبریک هفته‌ دولت، یاد شهیدان رجایی و باهنر را به‌عنوان «الگوی اخلاص، پرکاری و مردمی بودن» گرامی داشتند و با اشاره به برخی تلاش‌ها برای تطهیر منافقان روسیاه که عامل این جنایت بودند، افزودند: متاسفانه برخی تلاش دارند تا برای این جنایتکارانی که هزاران نفر از مردم عادی تا مسئولان و شخصیت‌های برجسته را به شهادت رساندند، فضای مظلومیت ایجاد و چهره‌ی نورانی امام راحل (رحمه‌الله) را خدشه‌دار کنند اما این دست‌های خبیث و مغرض به نتیجه نخواهند رسید و همانند گذشته ناکام خواهند ماند.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای سپس به گزارش رئیس‌جمهور و برخی اعضای دولت، از اقدامات انجام‌گرفته اشاره و خاطرنشان کردند: این گزارش‌ها بسیار خوب بودند و باید به اطلاع مردم رسانده شود، زیرا سرمایه‌ اصلی، مردم و اعتماد و امید آنان است.

امسال برنامه‌های هفته دولت با شعار “تدبیر و امید برای تولید و اشتغال”  از روز پنج‌شنبه دوم شهریور آغاز می شود که افتتاح و کلنگ‌زنی ۴۸ پروژه تولیدی خدماتی بخش کشاورزی در ایلام، هفت‌هزار مسکن واحد پرند، فاز نخست پردیس دانشگاه گلستان، هزار میلیارد پروژه در همدان، سه فضای آموزشی در شهرستان کارون، ۳۴ پروژه در شهرستان کوهرنگ، برگزاری نمایشگاه در برخی استان‌ها از جمله خوزستان و … از جمله برنامه‌های این هفته خواهد بود.