به گزارش سیده آمل ، دکتر رسول دیناروند در مراسم افتتاحیه نمایشگاه ایران فارما با بیان اینکه خدا را شاکرم که در یک شرایط بحرانی مسئولیت سازمان غذا و دارو را تحویل گرفتم و در شرایط مناسبی آن را تحویل دادم تا نزد مردم ایران سربلند باشم، گفت: یکی از نکاتی که در حال حاضر در حوزه داروی کشور بسیار اهمیت دارد و حتما آقای دکتر اصغری و وزیر بهداشت به آن توجه دارند، بحث بحران نقدینگی و چالشی است که در این حوزه ایجاد شده است.

وی افزود: در حال حاضر زنجیره تامین دارو دچار چالشی است که اگر برای درمانش اقدام نکنیم، بروز بحران دارو در ماه‌های آتی گریز ناپذیر است. باید توجه کرد که بحران نقدینگی که اکنون در حوزه دارویی کشور ایجاد شده ربطی به سیاست‌های دارویی ندارد، بلکه مربوط به بدهی سنگین مراکز درمانی به تامین کنندگان دارو است. البته این مراکز هم از بیمه‌ها طلبکارند و بیمه‌ها هم می‌گویند که دولت پولشان را نداده است. بنابراین این مشکلات از خارج از سیاست‌های دارویی و از بیرون به حوزه دارو تحمیل شده و برای مجموعه داروی کشور مشکل آفرین شده است.

دیناروند با بیان اینکه راه حل این مشکل این است که مسائل نقدینگی هر چه زودتر حل شوند، گفت: دانشگاه‌های علوم پزشکی باید پرداخت مطالبات دارویی را در اولویت خود قرار دهند؛ چرا که اگر این مشکل در همین شهریور ماه درمان نشود بعدها ما را دچار خسران می‌کند.

عضویت سازمان غذا و دارو در پروتکل TICS

رئیس سابق سازمان غذا و دارو با اشاره به بحث کیفیت داروهای تولید داخل، گفت: در حوزه کیفیت داروهای تولید داخل پیشرفت‌های خوبی داشته‌ایم؛ به طوریکه صنعت داروسازی امروز ایران صنعتی است که نسبت به گذشته در شرایط بهتری قرار دارد. در عین حال باید بدانیم که کیفیت دارو امری چند وجهی است و ابعاد مختلفی دارد و وابسته به مسائلی متعددی از جمله تولید ماده اولیه، شرایط GMP، نیروی انسانی، استانداردهای عملیاتی، ماشین آلات و … است. خوشبختانه بعد از تلاش‌های زیادی که انجام شد امروز عضویت سازمان غذا و دارو در پروتکل TICS اتفاق افتاده، همچنین امروز عضویت‌مان در مجمع پیکس در تایوان در حال تصویب است و پروتکل‌هایش را از نظر GMP رعایت می‌کنیم و این موضوع وجهه عمومی خوبی برای صادرات داروهایمان و برای مصرف کنندگان درباره کیفیت داروی داخلی دارد.

دیناروند در ادامه صحبت‌هایش به بحث رقابت در بازار دارو اشاره و اظهار کرد: باید توجه کرد که بحث رقابت به موضوع کیفیت مربوط می‌شود؛ چرا که ما بدون رقابت نمی‌توانیم شاهد کیفیتی برتر در تراز جهانی باشیم. بنابراین وجود شرایط رقابتی حتما لازم است. البته خوشبختانه در ایران این شرایط رقابتی در بین تولید کنندگان مختلف ما وجود دارد و شرایط‌مان مانند ۳۰ سال قبل نیست که بازار منتظر بود تا دارویی برای رفع نیاز مردم تولید شود.

دیناروند تاکید کرد: البته رعایت لوازم رقابت بسیار ضروری است و نمی‌توانیم بدون رعایت ابزار بازار رقابتی آن را به نحو احسن انجام دهیم. البته بحثی که همواره صنعت دارویی کشور با آن مواجه است، رقابت میان داروهای وارداتی و تولید داخل و حمایت از داروی تولید داخل است. باید بدانیم که سیاست‌های وزارت بهداشت طی چهار سال گذشته حمایت از تولید داخل بوده است.

رئیس سابق سازمان غذا و دارو با اشاره به آنالیزهایی که از سیاست‌های این سازمان در چهار سال گذشته انجام شده، گفت: این آنالیزها نشان می‌دهد که سیاست‌های حمایتی وزارت بهداشت از صنعت داروسازی داخلی موثر بوده است. بر اساس این آنالیزها در سال ۹۵ بازار دارویی ما حدود ۱۶ هزار میلیارد تومان بوده که ۷۱ درصدش یعنی ۱۱ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان سهم داروهای تولید داخل بوده است و ۲۹ درصد این بازار یعنی ۴۷۰۰ میلیارد تومان سهم داروهای وارداتی بوده است.

دیناروند ادامه داد: البته باید توجه کرد که از ۴۷۰۰ میلیارد تومان داروی وارداتی، ۲۴۰۰ میلیارد تومانش اساسا شامل بحث رقابت میان واردات و تولید داخل نمی‌شود؛ چرا که تولید داخل این داروها وجود ندارد. حال از همین میزان ۲۳۰۰ میلیارد تومانش بحث‌های رقابتی را به دنبال دارد که از همین میزان هم ۱۳۰۰ میلیارد تومان برای داروهایی است که به تازگی تولید داخل‌شان ایجاد شده است. به عنوان مثال این موضوع مربوط به دارویی است که در دی‌ماه ۹۵ تولید داخلش وارد بازار شده، البته داروهایی هم هستند که سهم تولید داخل آنها هنوز به ۳۰ درصد نرسیده است. در این زمینه ما سیاستی داشتیم که هر داروی تولید داخلی که به ۳۰ درصد بازار رسید سال بعدش باید ۹۰ درصد بازار دارو را بگیرد و مشابه وارداتی آن با سقف ۱۰ درصد وارد می‌شود. یعنی ما تنها در ۱۰۰۰ میلیارد تومان از بازارمان شاهد رقابت میان داروهای تولید داخل و وارداتی هستیم و فکر نمی‌کنم که صنعت داروسازی کشور از این میزان ضرری ببیند.

وی همچنین گفت: اگر بخواهیم از نظر قیمت هم داروهای تولید داخل را با داروهای وارداتی مقایسه کنیم، می‌بینیم که در این ۲۳۰۰ میلیارد تومان نسبت قیمت میان داروهای تولید داخل با داروهای وارداتی شش به یک است؛ یعنی قیمت داروهای وارداتی بالاتر است. بنابراین سیاست کنترل و تنظیم واردات و حمایت از داروی تولید داخل در طی این چهار سال موثر بوده است و به دلیل اجرای همین سیاست‌ها سهم داروی تولید داخل از ۶۲ درصد درسال ۹۱ به ۷۱ درصد در سال ۹۵ رسیده است. حال در برنامه ششم توسعه رسیدن به سهم ۷۵ درصدی برای داروهای تولید داخل در بازار دارویی کشور تعیین شده است که مطمئنا تا قبل از سال انتهایی برنامه ششم ما از مرز ۷۵ درصد عبور می‌کنیم.

وی با بیان اینکه ما باید در حوزه دارویی کشور به نگرانی‌های اساسی‌تر فکر کنیم، گفت: سقف هزینه‌های دارویی کشور ما سقف بازی نیست و نظام سلامت حدی را برای هزینه‌های دارویی کشور قائل شده است. به طوریکه سهم هزینه‌های دارویی از هزینه‌های سلامت ۱۳ تا ۱۴ درصد است و انتظار افزایش آن هم دست نیافتنی است. البته در کشورهای پیشرفته که هزینه‌های سلامت بالاست میزان هزینه‌های دارویی بین ۱۰ تا ۲۰ درصد است و در کشورهای فقیر این میزان به ۴۰ تا ۷۰ درصد می‌رسد؛ چرا که شرایط سیستم بهداشت و درمان‌شان شرایط مناسبی نیست.

دیناروند ادامه داد: حال در شرایطی که سقف بازار دارویی ما محدود است، راه توسعه صنعتی با توجه به زیرساخت‌هایی که داریم، افزایش صادرات است و صنعت دارویی ما باید فراتر از مرزهایمان رود. البته در چهار سال اخیر اقدامات خوبی در این زمینه انجام شده است. بالاخره نگاه مثبتی که میان ایران و کشورهایی چون افغانستان، عراق و … وجود دارد فرصت خوبی است و ما باید در این بازارها به ویژه در کشورهای همسایه و منطقه حضور یابیم.

وی با بیان اینکه سهم صادرات دارویی ما ۲۰۰ میلیون دلار است و این عدد کمی است، گفت: رسیدن به تراز مثبت تجاری در حوزه دارو باید به عنوان یک هدف ملی مورد توجه قرار گیرد. در حال حاضر میزان واردات ما ۱.۱ میلیارد دلار است. در حالیکه تنها ۲۰۰ میلیون دلار صادرات دارو داریم. بنابراین باید به تراز مثبت تجاری برسیم یعنی صادرات‌مان هم به اندازه واردات‌مان شود و این موضوع هدف سند توسعه‌ای ۱۴۰۴ است.

دیناروند تاکید کرد: در عین حال ما باید کیفیت‌مان را هم ارتقاء دهیم. خوشبختانه زیرساخت این کار فراهم شده و ما در DICS عضو شده‌ایم. باید توجه کرد که توسعه صادرات منجر به توسعه اعتماد عمومی و توسعه صنعت داروسازی کشور می‌شود. در عین حال ظرفیت تولید دارویی ما فراتر از نیاز کشور است. بنابراین باید به توسعه صادرات فکر کنیم.

رئیس سابق سازمان غذا و دارو با بیان اینکه طی دو سال اخیر ۲۰۰۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در حوزه دارویی در قالب پروژه‌های متعدد انجام شده است، گفت: همه این پروژه‌ها در آینده به ثمر می‌نشینند. حتی چند شرکت خارجی هم در ایران سرمایه گذاری کردند. حال همه این سرمایه‌گذاری‌ها در سقف بازار محدودی که در ایران داریم نمی‌گنجد. بنابراین باید نگاه‌مان در حوزه دارو به خارج از مرزهای کشور باشد.