حال و روز طلای سفید که به خاک سیاه نشست

محمدحسن کاویانی در گفت‌وگو با سیده آمل ، اظهار کرد: در دهه ۵۰ حدود ۱۸۰ هزار هکتار از مزارع استان گلستان به پنبه اختصاص داشت و تنها از این استان سالانه ۱۰۰ هزار تن از این محصول به کشورهای مختلف صادر می‌شد و از آنجا که درآمد ایران چندان به نفت وابسته نبود صادرات پنبه به یکی از تنها منبع تأمین درآمدی کشور تبدیل شده بود و به همین دلیل به این محصول طلای سفید می‌گفتند اما امروز میزان تولید پنبه تصفیه شده در کشور به حدود ۵۰ هزار تن رسیده و حتی نمی‌توانیم نیاز صنایع نساجی خودمان را برطرف کنیم چرا که به همین میزان نیز از ازبکستان و تاجیکستان پنبه وارد می‌کنیم.

رنگ موهای کشاورزانی که مانند پنبه سفید شده و جوانانشان فراری‌اند

کاویانی تأکید کرد: از آنجا که کاشت و برداشت پنبه جزو پرزحمت‌ترین محصولات کشاورزی به شمار می‌رود و زراعت آن نیز از فروردین تا بهمن‌ماه طول می‌کشد و عایدی نسبتا کمتری از دیگر محصولات کشاورزی دارد جوانان رغبتی به تولید پنبه ندارند و معمولا از پنبه‌کاری فراری‌اند.

او ادامه داد: یکی از دلایل کاهش سطح زیر کشت پنبه همین مسئله بوده است که سبب شده هم اکنون میانگین سنی پنبه کاران ایرانی به بیش از ۴۵ سال برسد. البته برآورد و ارزیابی دقیقی از میانگین سنی پنبه‌کاران ایرانی منتشر نشده اما مسلما در صورت ارزیابی آن به این عدد و حتی بیشتر خواهیم رسید چرا که پنبه‌کاران ایرانی همگی پا به سن گذاشتند و جوانان تمایلی برای کار در این زمینه ندارند.

مدیرعامل صندوق پنبه با بیان اینکه طی سال‌های گذشته تولید و حمایت از تولیدکنندگان پنبه از سوی دولت افزایش پیدا کرده است، گفت:‌ یکی از کارهایی که می‌توان برای افزایش اقبال عمومی کشاورزان و بویژه جوانان به تولید پنبه انجام داد توسعه مکانیزاسیون در این بخش است چرا که هم اکنون کشاورزانی فعالیت می‌کنند که می‌خواهند از تکنولوژی و امکانات برای راحت‌تر شدن تولیدشان استفاده کنند که البته حق آن‌هاست.

کاویانی اضافه کرد: یکی دیگر از راهکارهای افزایش انگیزه پنبه‌کاران برای رشد تولید و جوان‌تر شدن نسل کشاورزان در این زمینه، افزایش قیمت پنبه نسبت به دیگر محصولات کشاورزی با توجه به پرزحمت‌ بودن آن است. از سویی دیگر می‌توان بذرهایی وارد کرد که عملکرد بهتری نسبت به بذرهای موجود در بازار دارند. به عنوان مثال اخیرا بذرهایی از ترکیه وارد شد و در مناطقی مانند فارس، اردبیل و خراسان جنوبی کاشته شد که کشاورزان از عملکرد آن راضی بودند که می‌توان به عملکرد ۵.۳ تنی آن در هر هکتار در استان فارس اشاره کرد در حالی که میانگین عملکرد پنبه در کشور ۲.۲ تن است.

او اعلام کرد: از وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی تولید و بازار پنبه انتظار می‌رود که به کشت و توسعه تولید این محصول بیشتر توجه کنند چرا که به عنوان مثال میزان آبی که برای یک هکتار شالیزار و تولید برنج نیاز است را می‌توان به سه هکتار پنبه اختصاص داد و اگر به این محصول توجه بیشتری شود می‌توانیم به راحتی تولید داخلی پنبه را به حدی برسانیم که در کشور به خودکفایی برسیم و برای تأمین نیاز نساجی‌ها به واردات نیاز نداشته باشیم که البته حتی می‌توانیم مجدد به صادرکننده پنبه تبدیل شویم که البته بسیار سخت است.