استفاده دوباره از بطری‌های پلاستیکی برای سلامتی مضر است

مهدی مرادی روز چهارشنبه به خبرنگار ایرنا افزود: در ساختار بطری‌های پلاستیکی از افزودنی‌های زیادی استفاده می‌شود که احتمال نشت این ترکیبات شیمیایی به محیط اطراف یعنی آب، نوشیدنی‌ها، مواد غذایی و حتی هوای اطراف بسته‌بندی وجود دارد.

وی اضافه کرد: به منظور تشخیص نوع پلیمر مصرفی در ساخت این بطری ها، باید در داخل مثلث حک شده زیر بطری اعدادی از یک تا هفت با زیرنویسی از مخفف نام ماده مصرفی درج شود.

مرادی گفت: از بین این علایم، علامت شماره یک مربوط به «پلی اتیلن ترفتالات» است که در ساخت بطری‌های نوشابه گازدار، آب معدنی و روغن مایع کاربرد دارد، پلی اتیلن ترفتالات (پت) در دسته بندی پلیمرها با زنجیره طولانی و وابسته به خانواده‌ی پلی استرها قرار می‌گیرد که مواد تولیدکننده هر دوی این‌ها از مواد خام نفتی مشتق می‌شوند. این پلیمر یکی از پرکاربردترین پلیمرهای ترموپلاستیک در سراسر دنیا است.

کارشناس مدیریت نظارت بر موادغذایی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه اضافه کرد: اکنون بطری‌های PET پرکاربردترین بطری‌ها در بسته‌بندی آب و نوشیدنی‌ها است.

وی یادآور شد: به علت ویژگی مقاومت به موادشیمیایی، نفوذپذیری کم به گاز و بخار آب، مقاومت به کشش و فشار، وزن کم، بیرنگی، شفافیت و بازیافت آسان، پت به جایگزینی برای شیشه تبدیل شده است.

مرادی گفت: با وجود این ویژگی‌ها بطری‌های ساخته شده از «پت» ممکن است موادغذایی و بخصوص نوشیدنی‌ها را آلوده کند و از ساختار بسته بندی وارد ماده غذایی شود.  

وی تاکید کرد: نتیجه این امر ایجاد عطر و طعم نامطلوب در ماده غذایی و نیز مجموعه‌ای از مشکلات مربوط به ایمنی اسـت زیرا بسـیاری از ایـن ترکیبات می توانند بطور بالقوه سمی، تومورزا و جهـش زا باشند که بـا ورود بـه داخل بدن انسان باعث برخی خطرات برای سلامتی انسان شامل ناهنجاری‌های مادرزادی، سرطان سینه، مشکلات هورمونی تولید مثل، چاقی و اختلال در عملکرد آنزیم‌هایی کـه در بلوغ سلول هـای جنسی اثرگذار است، می‌شوند.

کارشناس مدیریت نظارت بر موادغذایی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه ادامه داد: همچنین ماده دیگری که باعث نگرانی دانشمندان شده «آنتیموان» نام دارد؛ فلزی که بالقوه سرطان‌زاست و در تولید پلاستیک به‌ کار می‌رود.

وی اظهار کرد: در حالت عادی میزان ورود آنتیموان به آب یا محتوای بطری کم است، اما بطری‌هایی که با حرارت بالا تماس داشته باشند، نشت‌پذیری بیشتری را هم خواهند داشت.

مرادی یادآور شد: ترکیبات شیمیایی به‌کار رفته در پلاستیک بطری‌های یک‌بار مصرف، پس از تماس با نور و حرارت و همچنین به‌مرور زمان نهایتا به درون آب و یا مایعات آن نشت می‌کند.

وی افزود: یکی از نگرانی‌های اصلی در استفاده دوباره از بطری‌های پلاستیکی به باکتری‌ها و قارچ‌هایی بر می‌گردد که پس از بازشدن بطری‌ها می‌توانند در آن‌ها رشد کنند، این باکتری‌ها عمدتا از طریق دست و دهان وارد بطری می‌شوند.

مرادی تاکید کرد: سازندگان این بطری‌های پلاستیکی بارها اخطار داده‌اند که استفاده مجدد از بطری‌های آب نهایتا با شکل‌گیری ترک‌خوردگی‌های ریز در ساختار پلاستیکی آن‌ها همراه است که باکتری‌ها و قارچ‌ها نیز دقیقا در همین ترک‌ها و درزها رشد می‌کنند و پاکسازی آن‌ها با کمک شیوه‌های مختلف بسیار سخت خواهد بود.

او گفت: با این‌حال رشد باکتری‌ها در مورد همه ظروف آشامیدنی صدق می‌کند نه فقط در مورد پلاستیک‌ها، بلکه بطری‌های شیشه‌ای، فلزی یا پلاستیکی چندبارمصرف هم می‌توانند زمینه لازم برای رشد باکتری‌ها را فراهم سازند و پاکسازی آن‌ها نیز به‌ مرور زمان به کاری چالش‌برانگیز و بعضا ناممکن تبدیل می‌شود.