گوشت گوزن به سفره‌های مردم می‌آید؟

به گزارش واحد خبری سیده آمل؛قائم‌‌مقام معاونت امور دام وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد: در سال‌های اخیر پرورش گوزن در کشور شکل گرفته است و سال‌هاست که در برخی کشورهای دنیا، گوزن با هدف تولید گوشت، پوست، شاخ و سایر فراورده‌ها پرورش داده می‌شود. پرورش نیز عموما در سیستم‌های باز و مرتعی انجام می‌گیرد؛ اما در برخی موارد، در سیستم‌های بسته و به صورت غیرمرتعی نیز پرورش انجام می‌شود. به گفته رئیس مرکز اصلاح نژاد و بهبود تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی هدف اصلی از پرورش گوزن، تولید گوشت است؛ اما شاخ گوزن نیز بازار بسیار خوبی دارد و به‌عنوان ماده‌ای که در برخی کشورها مانند چین، مصرف دارویی دارد؛ نیز مقرون به‌ صرفه است؛ همچنین پوست و سایر اجزای بدن آن، استفاده‌های گوناگون دارد و شیر آن را در برخی کشورها می‌دوشند و استفاده می‌کنند. او با فرض اینکه صنعت پرورش گوزن یک صنعت رو به پیشرفت است، از تولید گوشت این چهارپا در استان‌های فارس، یزد، گلستان، مازندران و البرز خبر داد. ملاصالحی ادامه داد: واحدهای تولیدکننده گوشت گوزن عموما گوزن‌های بومی را با هماهنگی محیط زیست نمونه‌گیری کرده و پرورش می‌دهند؛ ضمن اینکه یک واحد در البرز وجود دارد که تعدادی گوزن را از کشور کانادا با هماهنگی وزارت جهاد و سازمان محیط زیست وارد کرده و البته تعداد آن محدود است.
فرسایش مراتع با بارگذاری بیشتر
پیش از این وزارت جهاد کشاورزی طرح‌های زیادی اجرا کرده است که موفق‌نبودن آنها زمینه متضرر‌شدن بخش خصوصی  را فراهم کرده است. واحدهای روستایی پرورش بلدرچین، پرورش‌دهندگان بخش صنعتی را به خاک سیاه نشاند. صدور مجوزهای بی‌حدوحصر برای پرورش شترمرغ، تولید در این بخش را با مشکل مواجه کرد و واحدهای پرورش کبک صنعتی هم زیان‌ده هستند. حال که نوبت به پرورش گوزن رسیده؛ از‌آنجا‌که بخشی از علوفه مورد نیاز پرورش گوسفند و گاو به این حیوان اختصاص می‌یابد، باید ببینیم که آیا مراتع کشور ظرفیت چنین بارگذاری جدیدی را دارد؟  این سؤال بدون پاسخ در این بخش است. ضمن آنکه در بسیاری از نقاط جهان پرورش گوزن زمینه فرسایش مراتع را فراهم کرده است و در ایران هم گزارش‌های بخش تحقیقات نشان می‌دهد که نیمی از مراتع ایران تبدیل به بیابان شده‌‎اند. در نتیجه مراتع کشور توان بارگذاری جدید را نخواهد داشت. به گفته مشاور معاون امور دام، واحدهای پرورش گوزن در ایران فعال هستند؛ اما ابوالفضل یاوری، معاون امور مراتع سازمان جنگل‌ها، در گفت‌وگو با «شرق» اعلام کرد: تاکنون با دفتر امور مراتع سازمان جنگل‌ها برای استفاده از پتانسیل مراتع برای پرورش گوزن هماهنگی انجام نشده است. او افزود: مراتع کشور ممیزی شده‌اند و ظرفیت آنها مشخص است. چنانچه کسانی می‌خواهند مبادرت به ورود احشام وحشی به داخل کشور کنند، اول باید حقوق عرفی دامدار و مرتع‌داران را خریداری کرده و دام جدید جایگزین شود. این جایگزینی با درنظرگرفتن جمیع شرایط زیست‌محیطی و اکولوژیکی منطقه انجام می‌شود تا مغایرتی با شرایط منطقه نداشته باشد. یاوری افزود: ما برای هر واحد دامی تعریفی داریم. انواع گوزن‌ها نیازهای علوفه‌ای مختلفی دارند. مرال‌های ایرانی حدود دو واحد دامی حساب می‌شود. گاو پنج واحد، شتر هفت واحد و بسته به گونه‌های گوزن، آهو، کل و بز نیازهای غذایی متفاوت می‌شود. برای ورود گوزن به مرتع باید بدانیم کدام گونه جایگزین چه تعداد واحد دامی می‌شود. او گفت: کل مراتع کشور ۸۴ میلیون هکتار وسعت دارد که ۷۳ میلیون هکتار آن ممیزی شده است و دست بهره‌بردار مشخص است. برای ورود دام جدید باید دام‌های قبلی حذف شود یا اینکه محیط زیست تدبیر کند. البته این مجموعه در زیستگاه‌های خود محدودیت‌هایی دارد.
کنترل‌های بهداشتی الزامی است
ورود حیات‌وحش برای پرورش به عرصه‌های طبیعی حتی با رعایت ملاحظات بهداشتی هم بدون‌شک با مخاطراتی همراه خواهد بود. کریم امیری، معاون دفتر بهداشت و معاونت بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی، بیماری مشترک بین گوزن و انسان را مشابه گوسفند می‌داند؛ زیرا این حیوان در دسته نشخوارکنندگان قرار دارد. او اضافه کرد: این دام‌های وارد‌شده به کشور باید کنترل شوند که عاری از بیماری باشند. گوزن می‌تواند ۹۵ درصد بیماری‌های گوسفندان را داشته باشد. گوزن را اگر در مراتع طبیعی پرورش بدهند، در صورت بیماربودن حیوان، احتمال انتقال بیماری به حیات وحش وجود دارد. مثلا اگر مبتلا به بروسلولز باشد، سقط جنین می‌کند. ترشحات آن باعث آلودگی سایر حیواناتی می‌شود که آنجا چرا می‌کنند.