در سال های دور عروسک های دست ساز بسیار مرسوم بود و در اغلب خانه ها در دست کودکان به چشم می خورد اما امروزه شکل و نوع اسباب بازی ها نیز به فراخور زندگی امروزی دستخوش تغییراتی شده است و هر روز اسباب بازی های جدیدی وارد کشور می شود که با ورودشان به خانه های مردم باعث می شوند ارزش های گذشته رنگ باخته و ارزش های غیربومی جایگزین آن شود.

نکته قابل توجه در این رابطه که از اهمیت خاصی برخوردار است، فراموشی آداب و رسوم و فرهنگ بومی مناطق مختلف کشور در پی منسوخ شدن عروسک ها و نمادهای محلی این مناطق است.

ایران از قرن ها پیش از عروسک هایی جان مایه دارتر از عروسک های غربی برخوردار بوده و عروسک هایی که امروزه روایت های کودکانه را در سینه خود حبس کردند، در هزاره های تاریخ رو به فراموشی هستند.

به گزارش واحد خبری سیده آمل: به منظور آشنایی شهروندان و هم استانی های عزیز  با پوشش و آداب و سنن ملل مختلف، به همت اداره حفظ آثار و میراث فرهنگی وصنایع دستی و گردشگری، نمایشگاه استانی عروسک های ملل در موزه تاریخی آمل طی مراسمی افتتاح شد

این نمایشگاه که به همت  بهناز مرادی مدیریت موزه تاریخی شهرستان آمل برپاشد . مجموعه ای از آثار سیار موزه عروسک فرهنگ تهران، با ۱۵۰ عروسک از ملل مختلف به همراه پارچه های تصویری آداب و رسوم فرهنگی است که سفیران فرهنگی کوچکی از نمونه های انسانی بصورت تاثیر گذار از مفاهیم انتقال فرهنگ به کودکان با ۴۰ آیتم فرهنگی در این موزه قابل ملاحظه است

کارشناس این مراسم خانم طوبا اوصانلو، مسئول پژوهش مردم شناسی و میراث مردمی استان مازندران، درگفتگویی با سیده آمل اظهار داشت: با پیگیری کارشناسان فن در مورد عروسکهای بومی میراث معنوی، از سال ۸۵ این میراث به ثبت آثار اضافه شد، و متعاقبا ایران هم در این رابطه عضو  کنوانسیون شد

وی در ادامه افزود: از سال ۲۰۰۳ سازمان جهانی یونسکو میراث فرهنگی معنوی را مطرح کرد و ایران در سال ۲۰۰۶ به عضویت این کنوانسون در آمد

طوبا اوصانلوبا اشاره به نقش تاثیرگذاری عروسک های بومی محلی در اشاعه فرهنگ اصیل ایرانی، تصریح کرد: در آثار معنوی، ما هزارو ۱۰۰ ثبت ملی داریم که ۱۰ اثر ما به ثبت جهانی رسیده که یکی از آن، عروسک واره تادونه، از فرهنگ بومی محلی منطقه چلاو آمل که جزء میراث فرهنگی شد هست

وی افزود: این عروسک‌ها سال آینده به عنوان عروسک واره‌های اعتقادی و محلی در فهرست آثار معنوی سازمان میراث فرهنگی ثبت ملی می‌شود.

اصانلو به عروسک چوبی یا عروسک واره تادونه اشاره کرد و گفت: نخستین بار در سال ۸۷ کارشناس میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی وگردشگری مازندران در طی تحقیق میدانی متوجه عروسک‌های دست ساز در میان گالش‌های منطقه آمل شد.

مسئول واحد پژوهش مردم‌شناسی و میراث معنوی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری مازندران با اشاره به اینکه عروسک واره تادانه، تنها یادگار دستان هنرمند گالش‌های منطقه چلاو آمل است، افزود: این عروسک دست‌ساز بومی، براساس خاطرات جنگل‌نشینان سخت‌کوش ساخته شده است و به عنوان عروسک اعتقادی و دارویی شناخته می‌شود.

وی با بیان اینکه مردم منطقه آمل از عروسک تادونه برای چشم زخم استفاده می‌کنند، گفت: اسکلت اصلی این عروسک از چوب است و نقش‌های زیبا و ساده، جلوه‌ای خاص به آن بخشیده است که به‌سادگی می‌توان به ذهن و روح بزرگ و هنرپرور سازنده آن پی برد.

اصانلو همچنان اظهار داشت : عروسک تادونه از چوب درخت داغ‌داغان مختص به منطقه چلاو آمل ساخته می‌شود، تا یعنی یک و ظاهراً، چون میوه این درخت یک‌دانه بیشتر ندارد، تادانه نامیده شده است.

مسئول واحد پژوهش مردم‌شناسی و میراث معنوی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری مازندران به ثبت دو عروسک زن ومرد منطقه اورست و مالخوست کیاسر و ساری نیز اشاره کرد و گفت: این عروسک‌ها پارچه‌ای است و پرونده این عروسک‌ها برای ثبت ملی به سازمان میراث فرهنگی ارسال شده است.

اصانلو افزود: پرونده عروسک چوبی باران خواهی مردم رامسر نیز با عنوان کترا گلین برای ثبت ملی درمیراث معنوی به سازمان میراث فرهنگی ارسال شده است.

شایان ذکر است: این نمایشگاه به مدت چهار روز برای بازدید علاقمندان از ساعت ۸ صبح تا ۵ عصر دایر است