در این مقوله سیده آمل بمناسبت روز خبر نگار مطالب جمع آوری شده در این زمینه  را برای مروری بر یادداشت ها بنظر عزیزان  میرساند ، امیدوارم مورد استفاده قرار گیرد .

اولین روزنامه های خبری توسط ژولیوس سزار منتشر شده و از آن زمان تاکنون نیاز بشر به خبر و تلاش آدمی برای آگاهی از تازه ترین ، مهم ترین و جالب ترین رویدادهای جهانی ارزش روزافزونی به خبر و خبررسانان داده است.

امروزه شغل خبرنگاری  جزو شغلهای پر خطر در دنیا محسوب می شود. که جا دارد همینجا یاد و خاطره خبرنگاران شهید را خصوصا شهید آوینی خبرنگار و گزارشگر اهل قلم و  خبرنگاران شهید دفاع مقدس و دفاع از حریم آل الله را نیز گرامی بداریم .

خبرنگاری البته شاید عنوان شغلی است که در این جا قرار است تمام زیر رده‌های مشاغل اطلاع‌رسانی را در بر گیرد.
گزارشگران رادیو و تلویزیونی، خبرنگاران خبـــرگـــزاری‌ها و سایت‌هــای خبری، روزنامه‌نگاران، دبیران، سردبیران و حتی به قولی عکاسان و تصویربرداران خبری همگی تحت یک عنوان تلقی می‌شوند و آن هم خبرنگاری است. شاید این موضوع پربیراه هم نباشد، چرا که در نهایت اولین مصالح کار، «خبر» است و «نگاشتن» آن به هر ترتیب خبرنگاری محسوب می‌شود.

حرفه خبرنگاری حرفه‌ای سخت در کنار زیبایی‌های خاص خودش است.گاهی در جامعه ما از سختی کار خبرنگاران سخن به میان می‌آید و هرکس در حد شناخت خود از این شغل پردردسر، پراسترس و پرتنش و نیز شغلی که گاهی با وجود سختی‌های کشنده‌اش شور و شیرینی را نیز به همراه دارد، سخن می‌گوید. ولی تا زمانی که افراد در این جایگاه قرار نگیرند و با سختی‌های آن دست و پنجه نرم نکنند کسی این شغل پرمشغله، سخت و کم درآمد را لمس نمی‌کند.
خبرنگاران مشکلات اجتماعی را جستجو می‌کنند، به واقعیت‌های تلخ پی می‌برند، مسائل و نیازهای جامعه را درک می‌کنند و برای انتشار آن خود را مسئول می‌دانند و چون رابط بین مردم و مسئولان هستند نمی‌توانند بی‌تفاوت باشند و غفلت بورزند در نتیجه با قلم خود به جنگ کاستی‌ها، سهل‌انگاری‌ها و کمبودهای موجود می‌روند و گاهی هم در این راه تنبیه و تحقیر می‌شوند، ولی باز دست از کار رسالت خود برنداشته و همچنان در راستای آبادانی و اطلاع‌رسانی می‌تازند.
در اکثر جوامع مشاهده می گردد که برخی کارها تخصصی و برخی کارها نیز نوعی گذراندن ساعات است و ماحصلش نتیجه کار برای کارفرما و جامعه است و همه چشم به روزهای پایانی هر ماه دوخته اند تا حقوق خود را دریافت کنند و باز منتظرند که تفاوتی را در دریافتی شان ببینند که آیا پاداش اضافه کار یا امتیازی نصیبشان می گردد یا خیر و همیشه رضایت کارگر با کارفرما یا کارمند با مدیر در بعضی مواقع در پرداخت امتیازات مشخص می گردد و این امر هم عادی است اما در بحث بعضی کارها و مشاغل ، ناآگاهی برخی ها در آشنایی با کارکرد بخش کوچک اما مهم و ضروری جامعه مثل خبرنگاران ، باعث نادیده گرفتن خدمات و تلاشهای این زحمتکشان امر خبررسانی می شود و اختصاص روزی به نام خبرنگار هر چند شاید نتواند جوابگوی سختی کار آنان باشد اما می تواند بعنوان مراسم و مناسبت و روزی باشد که همه مردم هم خبرنگار را بشناسند هم با کار و سختی های کارش آشنا گردند و هم بنحوی از او تجلیل شود .
شاید این نکته به ذهن برسد که چرا توجه ویژه به خبرنگاران مهم است؟ مگر خون آن‌ها نسبت به دیگران رنگین‌تر است؟
واقعیت این است که خبرنگار مطالبه‌گر خواسته‌ها و نیازهای جامعه محسوب می‌شود. بدون حضور رسانه‌ها و خبرنگارانشان، هیچ کدام از اقشار جامعه نمی‌توانند آن چنان که باید صدای خود را به گوش دیگران و از جمله مسئولان برسانند. این در حالی است که خبرنگاران آن قدر که در زمینه پرداختن به امور جامعه و مطالبه‌گری به عنوان واسطه مردم و مسئولان کوشا هستند، در مورد خود مطالبه‌گری نمی‌کنند. در مقابل نیز بدون وجود رسانه‌ها، مسئولان از بسیاری از نیازهای اجتماعی، مطالبات مردمی، مشکلات، کمی‌ها و کاستی‌ها و حتی در نقطه مقابل حاصل اثر عملکرد خود در پیشرفت‌ها و بهبود اوضاع مطلع نمی‌شوند. نبودن شمشیر دموکلس نقد و انتقاد رسانه بر بالای سر مسئولان می‌تواند آسیب‌ها و فسادهای بسیار به همراه داشته باشد. در نتیجه جمع این دو مقوله، این انتظار بزرگی نیست که بخواهیم یک بار هم که شده، دیگران به رسانه و اهالی رسانه توجه کنند.
در یک منظر اسباب کار خبرنگار اگر قلمی و کاغذی است اما همین ابزار کوچک و شاید ارزان ، موجب تحولی می گردد موجب می گردد راهی ساخته شود، مدرسه ای آباد گردد ،حادثه ای بخیر بگذرد ،بیماری سلامتی بدست بیاورد ، بی خانمانی خانه دار گردد گرسنه ا ی سیر و تشنه ای سیراب گردد و در نمایی بزرگتر جنگی پایان یابد .
مسئولین باید بدانند حمایت از خبرنگار در شعار دادن و مراسم روز خبرنگار خلاصه نمی شود بلکه حمایت از خبرنگار در عمل، با احترام به آزادی قلم و آزاد اندیشی به اثبات می رسد.

اما در تعریف خبر : تعاریف متعددی برای آن بیان شده است که دراینجا فقط به دومورد اشاره می شود :

الف ) خبر اعلام و بیان وقایع جالب زندگی اجتماعی و نقل عقاید وافکار عمومی است .

ب ) خبرگزارش ساده ، خالص ، مناسب ،دقیق و خلاصه رویدادها ، گفته ها و اندیشه ها است.

خبرنگار کیست؟ کسی است که به اتکا به ذوق و استعداد شخصی پس از گذراندن دور آموزش تخصصی وظیفه تهیه و جمع آوری و تنظیم اخبار و انتقال آن از طریق وسایل ارتباط جمعی (مطبوعات- رادیو- تلویزیون- خبرگزاری) به مخاطبان را به عهده دارد.

صفات خبرنگار:

۱- شم خبری: عده ای معتقداند که استعداد و شم خبری ذاتی می باشد مثلا کسی که نقاشی می کند ولی در عمل ثابت شده ذاتی نبوده و فنی است و بر اساس تمرین و تکرار باعث بالا رفتن استعداد و شم خبری می شود.

۲- در مسیر بودن خبر: یعنی در جریان رویداد قرار گرفتن می باشد.

۳-  لزوم تخصص: روزنامه نگاری یک رشته تخصصی می باشد و در گذشته به این شکل نبوده و اکنون تخصصی شده است مثلا یک خبرنگار هنری باید مکاتب سینمائی را بشناسد.

۴-تماس با مردم: تا زمانی که خبرنگار با مردم تماس نداشته باشد نیازها و افکار مردم را نمی توان دریافت زمانی می تواند نیاز مردم را بشناسد که با مردم ارتباط داشته باشد.

۵- ایجاد صمیمیت: خبرنگار نمی تواند بدون صمیمیت و دوستی خبر تهیه کند پس باید اعتماد طرف مقابل را جلب نماید.

۶- نگهداری نشانی منابع خبری: خبرنگار باید دفترچه خاصی داشته باشد که مشخصات تمام منابع خبری را بنویسد تا در مواقع ضروری به آنها دسترسی یابد.

۷- بررسی اسناد و مدارک: هر خبرنگاری در حوزه ای که کار می کند باید اسناد و مدارک مخصوص آن را داشته باشد. مثلاً اگر خبرنگار مالی هستیم در مورد مالیاتها و هر آنچه که مربوط میشود به آن شخص و در جریان امر قرار بگیریم.

۸- تکمیل معلومات عمومی: خبرنگار باید در حال تکمیل معلومات خود باشد از طریق اینترنت مطبوعات مختلف – کتاب

۹- سرعت و عمل: سرعت و عمل در کار خبری بسیار مهم می باشد و خبرنگار باید خبر را در فرصت اولیه به تحریریه برساند.

۱۰-رعایت بی طرفی: خبرنگاری که به نوعی بی طرفی را نقص کند اعتماد از او سلب می شود.

۱۱-رفتار اجتماعی مناسب خبرنگار: خبرنگار باید ظاهری آراسته، مرتب و رعایت ادب و نزاکت را داشته باشد.

   جریان ارتباط در خبر نویسی

۱-    مستقیم

فرستنده پیام ، گیرنده پیام  ، ساده ترین ارتباط ،ساده ،رو در رو ،شفاهی ،استفاده اعمال و حرکات غیر کلامی

۲-غیر مستقیم  وسیله ارتباطی ،فرستنده پیام ، وسیله ارتباطی ، گیرنده پیام ،تلفن ،نامه ، فاکس ،ایمیل

        ۱-۲    ابزارهای مکانیکی پیشرفته

دهنده پیام  ، کد گذار، وسیله ارتباطی ، کدیاب ،گیرنده پیام ، خبرنگار،  مصاحبه گر،گزارشگر،مترجم

ایستگاه  تلویزیون، رادیو ، سازمان مطبوعات ، دستگاه رادیو، تلویزیون ،مطبوعات

در پایان به همه اصحاب رسانه  جهت بالا بردن سطح آگاهی عموم مردم و بیدار نمودن مسئولان برای پیگیری امور خسته نباشید و دست مریزاد می گویم خدا قوت